Təbii dolğu, müxtəlif məqsədlər üçün istifadə edilən və təbiətdə tapılan maddələrdir. Bu maddələr, xüsusilə tikinti və inşaat sahələrində, ekosistemlərin bərpasında, həmçinin estetika və dekorasiya məqsədilə geniş istifadə olunur.
Təbii dolğular (hyaluron turşusu və ya digər bədənə uyğun maddələrdən istifadə edilən dolğular) tibdə əsasən estetik məqsədlər üçün geniş tətbiq olunur. Onların istifadəsi aşağıdakı sahələrdə rast gəlinir:
1. Estetik tibbdə
Təbii dolğular dərinin altına və ya toxumalara yeridilərək üz konturlarını yaxşılaşdırmaq, qırışları doldurmaq və ya həcm artırmaq üçün istifadə edilir:
- Dodaq dolğuları: Dodaqları dolğunlaşdırmaq və simmetriyasını bərpa etmək.
- Nazolabial büküşlərin düzəldilməsi: Burnun yanından ağız künclərinə qədər uzanan qırışların yumşaldılması.
- Gözaltı dolğular: Gözaltı çuxurların doldurulması və yorğun görünüşün aradan qaldırılması.
- Çənə və yanaq konturlarının formalaşdırılması: Üz formasını dəyişmək və ya vurğulamaq.
2. Dərman preparatlarında
Tebii dolgu bəzən ortopediyada və reumatologiyada birləşdirici toxumaların elastikliyini artırmaq və oynaqların hərəkətini yaxşılaşdırmaq üçün istifadə edilən inyeksiyalarda tətbiq edilir (məsələn, diz oynaqlarına hyaluron turşusu inyeksiyası).
3. Dərinin nəmləndirilməsi və regenerasiyası
Hyaluron turşusu, kollagen və digər maddələr dəriyə nəmləndirici təsir göstərir, həmçinin hüceyrələrin yenilənməsini təşviq edir.
4. Tebii dolgularin üstünlükləri
- Təhlükəsizlik: Bədənə uyğunluq yüksəkdir, allergik reaksiyalar minimaldır.
- Müvəqqəti təsir: Maddələr bədəndə təbii yollarla parçalanır (6-18 ay).
- Geri qaytarılma imkanı: Hyaluron turşusu dolğuları hialuronidaza adlı ferment vasitəsilə aradan qaldırıla bilər.
5. Risklər və məhdudiyyətlər
Təbii dolğular ümumiyyətlə təhlükəsizdir, lakin:
- İnyeksiya sonrası şişkinlik, qızartı və həssaslıq baş verə bilər.
- Qeyri-peşəkar tətbiq ciddi nəticələrə (məsələn, toxuma nekrozu, infeksiyalar) səbəb ola bilər.
- Hamiləlik və bəzi xəstəliklər zamanı istifadəsi tövsiyə edilmir.
Təbii Dolğuların Faydaları
Təbii dolğuların bir çox faydası var:
- Ekoloji Cəhətdən Davamlı: Təbii dolğuların istifadəsi, sintetik materialların istehsalını azaldır və ekosistemin bərpasını təşviq edir.
- Çoxşaxəlilik: Təbii dolğuların bir çox növü mövcuddur ki, bu da onların müxtəlif sahələrdə istifadəsinə imkan tanıyır.
- İqtisadi Fayda: Təbii dolğuların yerli resurslardan əldə edilməsi, nəqliyyat xərclərini azaldır və yerli iqtisadiyyata müsbət təsir göstərir.
Nəticə
Təbii dolğular, ekosistemlərin və insan fəaliyyətinin harmoniyasını təmin edən vacib elementlərdir. Onların müxtəlif növləri, ekoloji cəhətdən dostluq xüsusiyyətləri, tikinti sahələrində istifadəsi və təbii mühitin qorunması sahəsindəki rolu onları müasir dünyada əhəmiyyətli edir. Təbii dolğuların düzgün və səmərəli istifadəsi, davamlı inkişafın təmin olunmasında həlledici faktor ola bilər.